Lisanne is gebiedsteam medewerker jeugd in de Gemeente Súdwest-Fryslân en vertelt ons hoe haar werk bij het gebiedsteam eruit ziet. Hoe is zij als professional terecht gekomen bij de gemeente? En wat is de rol van de gemeente nu precies als het aankomt op zorg? Het is goed om te weten dat iedere gemeente de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) en jeugdzorg zelf kan organiseren op een manier die past bij de situatie ter plekke. Zo zal de toegang tot de zorg in Rotterdam-Zuid er anders uit zien dan op een Waddeneiland. Soms is er een WMO-loket, soms zijn er sociale wijkteams waar mensen terecht kunnen met hun hulpvraag. In Súdwest-Fryslân trekken de gebiedsteam medewerkers er zelf ook op uit. Aan de ‘keukentafel’ van de inwoners van de gemeente voeren zij thuis bij mensen gesprekken om tot een ‘brede vraagverheldering’ te komen. Dan gaat het snel: de gebiedsteam medewerker pakt haar of zijn rol als regiehouder op, stelt samen met de cliënt een ondersteuningsplan op en zet de lijn uit naar verdere zorg of pikt de zorgvraag (voor een deel) zelf op. Omdat onze gemeente steeds beter vindbaar is voor burgers die tegen problemen aanlopen groeit het aantal zorgaanvragen sinds de invoering van de Jeugdwet in 2015 hard. Op dit moment betekent dit dat Lisanne voor meerdere zaken regiehouder is. Hoe pakt ze dit aan? En wat voor type professional is er nodig om deze taken goed uit te voeren?

In Súdwest-Fryslân trekken de gebiedsteam medewerkers er zelf ook op uit. Aan de ‘keukentafel’ van de inwoners van de gemeente voeren zij thuis bij mensen gesprekken om tot een ‘brede vraagverheldering’ te komen.

Voor Lisanne begon alles met de studie social work en een uitstroomprofiel als jeugdzorgwerker. Zij behaalde haar SKJ-registratie tijdens haar specialisatie en maakte kennis met de sociale kaart tijdens haar stage bij Jeugdhulp Friesland. Daar verzorgde zij dagbehandelingen voor kinderen met gedrags- en/of ontwikkelingsproblematiek. Na haar stage bleef ze twee jaar ‘plakken’ bij Jeugdhulp Friesland. Lisanne kon goed met jongeren overweg. Het werk gaf haar ook de kans om kinderen die soms niet wilden praten met creatieve werkvormen verder te helpen. Symbolen, kleuren en tekeningen hielpen in beelden weer te geven wat in taal moeilijk valt uit te leggen. De methode ‘Teken je gesprek’ is een goed voorbeeld van zo’n aanpak die veel heeft van creatieve therapie, maar toch ook weer op zichzelf staat. Denk aan het tekenen van een ketting van gebeurtenissen waarmee je aan de hand van ballonnetjes met tekst en kleuren inzicht geeft in de gebeurtenissen waarmee een kind te maken heeft. Soms maakt zo’n speelse werkvorm moeilijke en lange gesprekken overbodig. Daarmee bespaar je tijd en sluit je ook nog eens beter aan bij de behoefte en belevingswereld van een kind. Eerlijk is eerlijk. Het vergt wel enige creativiteit van de hulpverlener. Wie Lisanne kent, snapt dat die creativiteit de rode draad is in haar leven (als kind tekende ze al mensen en dieren) het is dan ook niet vreemd dat ze met haar creativiteit ook anderen kan helpen. Soms door de inzet van creatieve werkvormen terwijl ze haar werk deed in het onderwijs als schoolmaatschappelijk werker en soms bleek die creativiteit ook een eigenschap te zijn die bijzonder goed van pas kwam bij het uitwerken van complexe casussen als regiehouder.

Na Jeugdhulp Friesland ging Lisanne aan de slag in wat nu gemeente Noardeast-Fryslân heet en maakte ook daar veel kilometers in het buitengebied en reed regelmatig heen en weer tussen Ferwert en Damwoude. Niet handig als je zelf ook nog eens aan de andere kant van de provincie woont. Uiteindelijk koos ze voor een werkplek dichterbij haar woonplaats. Terug naar die complexiteit waar we het over hadden. Wat is er precies zo complex aan het werk bij een gemeente? Een gebiedsteam helpt bij zorgvragen voor alle inwoners in een leeftijdscategorie van nul tot honderd jaar. Dat maakt dat van medewerkers wordt verwacht dat ze generalisten zijn, professionals met een groot verantwoordelijkheidsgevoel. Soms moet je ingrijpende beslissingen nemen in het belang van een kind en je neemt in bijna alle gevallen een kijkje bij mensen achter de voordeur. Dat vraagt om doortastendheid maar ook om integriteit en discretie.

Een gebiedsteam helpt bij zorgvragen voor alle inwoners in een leeftijdscategorie van nul tot honderd jaar. Dat maakt dat van medewerkers wordt verwacht dat zij generalisten zijn, professionals met een groot verantwoordelijkheidsgevoel.

Daar komt bij dat het niet altijd eenvoudig is om de puzzel in elkaar te zetten die komt kijken bij ingewikkelde zorgvragen. Wat is een geschikte zorgaanbieder, is er ook huishoudelijke hulp nodig, zijn er financiële problemen of zelfs al schulden en als er sprake is van psychosociale problemen, is er dan behoefte aan diagnostiek? Tegelijkertijd moet je die afweging zorgvuldig maken, want een ‘label’ is nooit een doel op zich. Het zijn slechts een aantal factoren die meespelen, terwijl je voor de uitdaging staat om ervoor te zorgen dat in een gezin alle neuzen dezelfde kant op blijven staan, bijvoorbeeld over de aanpak bij een hulpvraag. Soms is het ook van belang school en bijvoorbeeld een voogd op één lijn te houden. Als kinderen überhaupt naar school gaan, want er zijn natuurlijk ook thuiszitters waarvan het de bedoeling is dat ze -soms op hun eigen unieke manier- ook in staat zijn te participeren binnen de samenleving.

Dit meedoen en samen op zoek gaan naar draagvlak voor oplossingen is belangrijk, want de dienstverlening van de gemeente voltrekt zich binnen een vrijwillig kader. Als er zoveel partijen betrokken zijn is het niet altijd simpel om van A naar B te komen. Tel daarbij op dat de gemeente er alles aan doet om problemen vroegtijdig te signaleren (waardoor er natuurlijk ook veel problemen zijn die opgelost moeten worden) en dat er per casus iedere keer opnieuw moet worden gekeken wat de beste aanpak is, want none size fits all. Alles is maatwerk. Als lezer snap je nu vast dat het hard werken is voor een gebiedsteam medewerker.

De gesprekken met kinderen zijn echt energiegevers, kinderen nemen geen blad voor hun mond en hun puurheid en openheid is heerlijk recht voor zijn raap.